Voeding bij Astma

Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen. De luchtwegen zijn vernauwd en in hogere mate gevoelig voor prikkels. Dit zorgt voor aanvallen van kortademigheid, benauwdheid, piepend ademhalen en hoesten

Allergieën

De aanvallen kunnen ontstaan als gevolg van bepaalde prikkels (rook, mist, koude lucht, baklucht en parfum) of een allergische reactie. Allergenen die vaak een reactie uitlokken zijn graspollen, huisstof, kattenharen, schimmelsporen. Bij mensen met allergisch astma komt allergie voor voedsel vaker voor. Astmapatiënten met een voedselallergie hebben vaak ernstigere astma-aanvallen. Bij volwassenen geven pinda’s, noten, schaal- en schelpdieren en vis vaak de meeste klachten. Bij kinderen kunnen ook eieren, koemelk en soja klachten geven. Sommige mensen met astma reageren ook sterk op het voedingsadditief sulfiet. Wanneer een voedingsmiddel verdacht wordt op het geven van klachten, is het zinvol een allergietest uit te voeren.

Overgewicht

Astmapatiënten met overgewicht hebben een ernstige vorm van astma, met slechtere astmacontrole en een verminderde luchtwegdiameter. Er is nog veel onduidelijk over de relatie tussen overgewicht en astma maar er zijn sterke aanwijzingen dat (een teveel aan) vetweefsel cytokines uitscheiden, die een ontsteking in het hele lichaam veroorzaken, dus ook in de longen. Gewichtsverlies kan zodoende leiden tot een verbetering van de longfunctie en vermindering van het aantal astma-aanvallen.

Vis

De omega-3-vetzuren uit vis hebben mogelijk een gunstig effect op ontstekingsprocessen en het immuunsysteem. Wetenschappers adviseren bij astma driemaal per week vis te eten. Met name vette vissoorten zoals haring, zalm, makreel, heilbot en sprot bevatten veel omega-3-vetzuren. Walnoten, lijnzaad en koolzaad zijn een goede bron voor alfa-linoleenzuur. Dit wordt in het lichaam omgezet naar omega-3-vetzuren.

Calcium en Vitamine D

Mede door het gebruik van bepaalde medicijnen is de kans op botontkalking en daarmee de kans op botbreuken verhoogd. Medicijnen, zoals Prednison, hebben als bijwerking dat calcium en vitamine D minder goed worden opgenomen.
Voor een goede inname van calcium is het daarom belangrijk om voldoende melkproducten te gebruiken. Laat melkproducten ondanks eventuele slijmvorming niet staan. Probeer eventueel of zure melkproducten zoals yoghurt, kwark en karnemelk minder klachten geven.

Voor een adequate vitamine D inname is het goed om voldoende halvarine, margarine en bak- en braadproducten te gebruiken.
In een aantal gevallen blijkt het onmogelijk om voldoende vitamine D op te nemen.

10 microgram/dag extra aan vitamine D is aanbevolen voor:

• Personen tussen de 4 en 50 jaar met een donkere huidskleur en personen die weinig buiten komen.
• Vrouwen tussen de 50 en 70 jaar.
• Zwangere vrouwen.
• Kinderen tot 4 jaar.

20 microgram/dag extra aan vitamine D is aanbevolen voor:

• Personen die botontkalking hebben of in een verzorgings- of verpleeghuis wonen.
• Mannen en vrouwen ouder dan 70 jaar.

Probiotica

De darmflora is een verzamelnaam voor de 100 biljoen bacteriën die in de darmen voorkomen. Deze darmbacteriën kunnen onderverdeeld worden in nuttige en schadelijke bacteriën. Bij een gezonde darmflora zijn de nuttige en schadelijke bacteriën met elkaar in evenwicht. Het gebruik van antibiotica doodt zowel de nuttige als de schadelijke bacteriën waardoor de darmflora verstoord kan worden. Dit kan onder meer leiden tot diarree. Het gebruik van probiotica zorgt voor een toename van gezonde bacteriën en kan helpen de darmflora weer in evenwicht te brengen. Probiotica wordt vaak verkocht in yoghurtdrankjes zoals bijvoorbeeld Yakult, Actimel en Vifit of in capsulevorm, zoals bijvoorbeeld Orthica van Orthiflor. Het is bewezen dat probiotica diarree verminderen of voorkomen bij gebruik van antibiotica. Er zijn tevens aanwijzingen dat probiotica leiden tot een verbetering van de luchtweginfecties en een vermindering van de hoeveelheid astma-aanvallen. Dit moet echter nog verder onderzocht worden.

Groente en Fruit

Er zijn aanwijzingen voor een beschermende rol van groente en fruit op het ontstaan van astma en allergieën.

Cafeïne

Cafeïne geeft een lichte verbetering van de luchtweginfectie bij mensen met astma. Dit effect duurt echter maar tot vier uur na inname.

Voedingsrichtlijnen

Hieronder vindt u een tabel met de aanbevelingen van wat u per dag nodig heeft om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen.

• Tabel - Voeding bij Astma.pdf (109 kB)

Voeding bij sporten

Eiwitten

Eiwitten zijn belangrijk om spiermassa op te bouwen. Om dagelijks voldoende eiwitten binnen te krijgen is het nodig de eerder genoemde voedingsrichtlijnen te volgen. Daarnaast is het raadzaam om binnen 30 minuten ná het sporten 20 gram extra eiwitten te gebruiken. Dit zorgt naast extra spiermassa voor sneller herstel na training. Voorbeelden van voedingsmiddelen met 20 gram eiwitten: een grote schaal (vruchten)kwark, twee grote bekers (chocolade)melk of yoghurt drink, of twee sneden brood met (pinda)kaas of vleeswaren.

Vocht

Doordat u tijdens het sporten veel transpiratievocht verliest, is het belangrijk dit aan te vullen door voldoende te drinken. Tekenen dat u uitgedroogd bent zijn hoofdpijn, vermoeidheid, donkere urine en droge mond. Probeer dagelijks minimaal 1,5 tot 2 liter te drinken. Probeer daarnaast 500 tot 1000 ml extra te drinken voor ieder uur dat u sport.
Gebruik de laatste maaltijd 2-3 uur voor het sporten. Hierdoor heeft u beschikking over voldoende brandstoffen tijdens het sporten, zonder dat u een te volle maag heeft. Eventueel kunt u voor het sporten nog een klein tussendoortje gebruiken zoals een stuk fruit of een muesli reep.

Heeft u nog vragen?

Heeft u nog vragen of is er iets niet duidelijk, dan kunt u contact opnemen met uw diëtist van het Expertisecentrum Voeding en Leefstijl.

Rivas Zorggroep
Postbus 90
4200 AB Gorinchem
Rivas Zorglijn: 0900 - 8440
Internet: www.expertisecentrumvoedingenleefstijl.nl
E-mail: eetmail@rivas.nl