Sedatie met propofol bij onderzoek of behandeling

Binnenkort ondergaat u in het Beatrixziekenhuis een onderzoek of een behandeling (procedure) waarbij u een sedatie krijgt. In deze folder krijgt u informatie over sedatie, waarom dit nodig is en waar u rekening mee moet houden.

Wat is sedatie?

Sedatie betekent letterlijk het verlagen van het bewustzijn. Hierdoor ervaart u minder angst of spanning en kunt u comfortabel een (mogelijk onaangename) procedure ondergaan. Omdat u zich beter kunt ontspannen kan de arts de procedure onder goede omstandigheden uitvoeren.
Voor de sedatie krijgt u medicijnen toegediend via een infuusnaald in een bloedvat van uw arm of hand. U krijgt een slaapmiddel om u in een lichte slaap te houden en zo nodig een sterke pijnstiller om ervoor te zorgen dat u geen of minder pijn ervaart.
De sedatie wordt uitgevoerd door een hiervoor speciaal opgeleide anesthesiemedewerker, de sedatie praktijk specialist (SPS). Hij of zij bewaakt tevens constant uw hartslag, bloeddruk, ademhaling en comfort tijdens de procedure.

Effecten van sedatie

Het toedienen van een slaapmiddel en een pijnstiller heeft een aantal effecten op het lichaam:

• U wordt slaperig en suf waardoor u de procedure niet (helemaal) bewust meemaakt. Na afloop bent u meestal weer vergeten wat er gebeurd is.
• U voelt minder of helemaal geen pijn.
• Tijdens een sedatie is het alsof u slaapt, maar u blijft wekbaar. Hierdoor is sedatie niet hetzelfde als narcose.
• U behoudt belangrijke reflexen als ademhalen en slikken.

Het volgende is belangrijk om te weten wanneer u een procedure onder sedatie zal ondergaan:

• Ter voorbereiding op de sedatie vult u een vragenformulier in of gaat u langs de poli pre-operatieve screening. Dit is nodig om uw gezondheidstoestand in kaart te brengen zodat hier bij de sedatie rekening mee gehouden kan worden. Wanneer u een vragenformulier ingevuld heeft kan het zijn dat de sedatie praktijk specialist bij aanvullende vragen, onduidelijkheden of voor adviezen nog telefonisch contact met u opneemt.
• Het is belangrijk dat u nuchter bent als u de sedatie ondergaat. Dit om te voorkomen dat tijdens de sedatie inhoud van uw maag via uw slokdarm in de luchtpijp en zo in uw longen terechtkomt. Wanneer dit gebeurt kan er een ernstige longontsteking ontstaan.

• Is het onderzoek ’s ochtends dan mag u de dag voor het onderzoek tot 24.00 uur (’s nachts) normaal eten en drinken.
• Is het onderzoek ’s middags, dan mag u ’s morgens tot 07:00 uur (niet later) een beschuitje met een kopje thee nuttigen.

Heeft uw behandelend arts aangegeven dat u langere tijd van tevoren niet mag eten en drinken? Houdt u zich dan aan die afspraak.

Heeft u kort voor de procedure toch gegeten of gedronken? Dan kan de sedatie (en mogelijk de procedure) voor uw eigen veiligheid niet doorgaan.

• U mag uw medicijnen op de gebruikelijke tijd innemen met een slokje water, tenzij uw behandelend arts of de sedatie praktijk specialist anders met u heeft afgesproken.
• Twee uur voorafgaand aan de procedure mag u niet meer roken.
• Verwijder uw sieraden, horloge, make-up en nagellak. Het is belangrijk dat we de natuurlijke kleur van de huid en nagels kunnen zien. Laat uw contactlenzen uit. U mag een gehoorapparaat en een bril wel gewoon dragen.
• Bent u bekend met het slaap-apneu syndroom (OSAS) en gebruikt u hiervoor een CPAP-apparaat, neemt u dit apparaat dan mee naar het ziekenhuis op de dag van de procedure.
• Is er iets veranderd in uw gezondheid tussen het invullen van het vragenformulier of uw bezoek aan de pre-operatieve screening en de dag van de procedure? Geef dit dan zo snel mogelijk door aan de sedatie praktijk specialist. Deze beoordeelt dan of de sedatie door kan gaan.
• Regel van tevoren vervoer naar huis. U mag zelf geen vervoermiddel besturen na een sedatie. Tevens bent u verplicht om zich na de procedure onder sedatie te laten begeleiden door een volwassene. Zorg ervoor dat er een volwassene bij u kan zijn gedurende de eerste nacht na de sedatie.
• Door de effecten van de medicijnen die u krijgt tijdens de sedatie moet u op de dag van de procedure na de sedatie geen belangrijke beslissingen nemen waarvoor u volledig alert moet zijn. (Bijvoorbeeld financiële transacties.)

Pre-sedatie screening

Tijdens de pre-sedatie screening brengt de sedatie praktijk specialist uw gezondheidstoestand in kaart. Dit is belangrijk om de sedatie optimaal op u af te kunnen stemmen.

Wat neemt u mee naar de pre-sedatie screening?

• Een actuele medicijnlijst (vraag deze zo nodig tijdig op bij uw apotheek).
• Gegevens over mogelijke allergieën: naam medicijn/stof, welke reactie.
• Heeft u een pacemaker of ICD? Dan is het belangrijk dat u uw kaartje bij u draagt.

Op de polikliniek pre-operatieve screening heeft u een gesprek met de sedatie praktijk specialist. Deze bespreekt met u de door u ingevulde vragenlijst. Ook wordt er naar uw hart en longen geluisterd. Tevens krijgt u uitleg over de sedatie en krijgt u te horen welke van uw medicijnen u voor de procedure wel in moet nemen en welke niet. Een enkele keer moet er aanvullend onderzoek plaatsvinden (hartfilmpje, bloedonderzoek). Dit kan direct aansluitend op de pre-sedatie screening.

De opname

Afhankelijk van de aard van de procedure, uw medische toestand en uw thuissituatie, beslist de sedatie praktijk specialist samen met uw behandelend arts wat voor u het beste is. Er zijn twee mogelijkheden:

• De procedure onder sedatie vindt plaats in dagbehandeling.
• U blijft na de procedure onder sedatie minimaal één nacht ter observatie in het ziekenhuis. U wordt dan opgenomen op een verpleegafdeling.

De dag van de procedure onder sedatie

U meldt zich op de afdeling dagbehandeling (1 zuid). De verpleegkundige van de afdeling zal u tijdens een gesprek vragen u of u inderdaad niets gegeten heeft en of er nog bijzonderheden zijn die van belang kunnen zijn voor de sedatie. Tevens zal de verpleegkundige u voorbereiden op de sedatie.
U krijgt een infuus op uw hand of onderarm. Via dit infuus kunnen medicijnen toegediend worden.

Zodra u aan de beurt bent, wordt u in uw bed naar de ruimte waar de procedure plaats gaat vinden gebracht. Daar ziet u de sedatie praktijk specialist, uw behandelend arts en één of meer assistenten.
Het kan zijn dat er tijdens de procedure een andere sedatie praktijk specialist aanwezig is dan degene die u tijdens de pre-sedatie screening gesproken heeft.

Checklist

Voor uw veiligheid en om fouten te voorkomen is het belangrijk zeker te weten dat u de juiste patiënt bent voor de betreffende procedure. Daarom vraagt het team u aan de hand van een checklist naar uw gegevens. Vervolgens stellen ze op verschillende momenten aan elkaar vragen over uw gezondheid en het voor de procedure benodigde materiaal. Pas daarna wordt er begonnen met de procedure onder sedatie.

Start van de procedure onder sedatie

De sedatie praktijk specialist sluit u aan op een bewakingsmonitor. U krijgt een aantal plakkers op uw borst voor de hartbewaking en een bloeddrukband om uw arm. Tenslotte krijgt u nog een knijper op uw vinger om het zuurstofgehalte in uw bloed te controleren. Met deze apparatuur wordt u tijdens het onderzoek of de behandeling voortdurend bewaakt.
Tevens krijgt u zuurstof toegediend via een slangetje in de neus of met een kapje. Hiermee wordt gelijk uw ademhaling gecontroleerd. Wanneer dit nodig is voor de procedure krijgt u voor u in slaap gemaakt wordt een 'bijtblokje' in de mond. Tijdens de procedure kan hier een flexibele scoop door ingebracht kan worden.
Hierna krijgt u de medicijnen toegediend waarvan u in slaap valt (de sedatie). Als het gewenste niveau van sedatie bereikt is, kan de behandelend arts de procedure starten.

Als de behandelend arts klaar is met de procedure wordt de toediening van de medicijnen gestopt. U wordt dan snel wakker. Vervolgens wordt u in uw bed weer naar de afdeling dagbehandeling gebracht. Een verpleegkundige sluit u ook daar aan op bewakingsapparatuur en let erop dat u rustig bijkomt van de procedure. Gaat alles goed en voldoet u aan de ontslagcriteria? Dan mag u naar huis (of naar een andere afdeling als u een nacht moet blijven).

Complicaties ten gevolge van de sedatie komen zelden voor, maar zijn nooit volledig uit te sluiten. Daarom willen wij u ook informeren over deze complicaties.

• Tijdens de sedatie kán het voorkomen dat de ademhaling vermindert en de bloeddruk daalt. Dit kan behandeld worden door de sedatie minder diep te maken en/of medicatie toe te dienen die de bloeddruk weer laat stijgen. Het kan zijn dat de procedure dan tijdelijk moet worden onderbroken.
• Er bestaat een kleine kans dat u moet braken tijdens de sedatie, met het risico dat de maaginhoud in de longen terechtkomt. U zou daar een ernstige longontsteking van kunnen krijgen. Het is daarom erg belangrijk dat u nuchter bent.
• Misselijkheid na de sedatie kan optreden als bijwerking van verschillende medicijnen. Door de lage doseringen komt misselijkheid echter zelden voor. Zo nodig kan de misselijkheid met medicatie behandeld worden.

Na ontslag uit het ziekenhuis is het belangrijk dat u zich de eerste 24 uur aan de volgende adviezen houdt:

• Doe het rustig aan (Luister naar uw lichaam).
• Uw reactievermogen kan tijdelijk verminderd zijn. Bestuur daarom geen voertuig en bedien geen machines op de dag van de procedure na de sedatie.
• Neem geen belangrijke beslissingen op de dag van de procedure na de sedatie.
• Eet en drink licht verteerbare voedingsmiddelen op de dag van de procedure na de sedatie.

Het is heel normaal dat u zich na een procedure onder sedatie tijdelijk minder fit voelt. De gebruikte medicijnen zijn na een dag al volledig uit uw lichaam verdwenen, maar het lichamelijk herstel kan langer duren. De klachten verdwijnen meestal vanzelf.

Heeft u binnen 24 uur na de procedure ernstige lichamelijke klachten die mogelijk te maken hebben met de sedatie? Neem dan onder kantooruren contact op met de sedatie praktijk specialist. Buiten kantooruren en in het weekend kunt u contact opnemen met de dienstdoende anesthesioloog via telefoonnummer 0183-644444.

Vragen
Heeft u nog vragen? Stel ze dan gerust aan de sedatie praktijk specialist.