Spataderen (varices)

In ons lichaam wordt het bloed vervoerd via bloedvaten. Zuurstofrijk bloed wordt door slagaderen (arteriën) van het hart naar de weefsels zoals huid en spieren vervoerd. Aderen (venen) vervoeren vervolgens het zuurstofarme bloed van de weefsels terug naar het hart. Spataderen zijn abnormaal verwijde aderen. Zij ontstaan meestal in de benen, wanneer het bloed door onvoldoende werking van kleppen in de vaten niet meer voldoende in de richting van het hart terugstroomt.

Spataderen zijn in de eerste plaats cosmetisch storend. Wanneer de spataderen groot en talrijk genoeg zijn, veroorzaken zij soms klachten; meestal ontstaat een moe, loom en zwaar gevoel in de benen. Soms kan ook vochtophoping rond de enkels ontstaan of veroorzaken spataderen pijn. Ook nachtelijke krampen in de kuiten kunnen met spataderen samenhangen.

Wanneer de bloedafvoer omvangrijk gestoord raakt, neemt de vochtophoping in het been toe en kunnen langzaam ook andere klachten, zoals eczeem, kleurverandering van de huid en in het ergste geval zelfs wonden (open benen) ontstaan.

Er zijn enkele factoren die belangrijk zijn bij het ontstaan van spataderen:

Aanleg

Spataderen komen in bepaalde families meer voor. Door een aangeboren zwakte van het steunweefsel van de aderen kunnen snel spataderen ontstaan. Doordat de druk in de aderen onder invloed van de zwaartekracht in de benen het grootst is, ontstaan de spataderen meestal in de benen.

Zwangerschap

Door invloed van hormonen die tijdens de zwangerschap toenemen en doordat het kind in de buik het terugstromen van bloed naar het hart beperkt ontstaan spataderen sneller tijdens de zwangerschap.

Trombosebenen

Na een trombose (een stolsel in een ader diep in het been) worden aderen diep in het been beschadigd. Hierdoor worden de nog resterende goede aderen overmatig belast. In de loop van maanden en jaren zullen deze hierdoor beschadigd raken. Uiteindelijk ontstaan meerdere klachten en ook zichtbare spataderen op het been.